หนึ่งสายพันธุ์ข้าวเหนียวที่ผู้บริโภคนิยมเลือกรับประทานกันมาก “ข้าวลืมผัว” ซึ่งนิยมเพาะปลูกกันมากแถวภาคเหนือและภาคอีสาน บางคนนิยมนำมาแปรรูปทำ “ข้าวหลาม” ขายตามท้องถิ่น จนกลายเป็นของฝากที่ขึ้นชื่อ จ.พิษณุโลก ใครที่เดินทางมาเที่ยวจังหวัดนี้ จะซื้อข้าวหลามเป็นของฝากกลับบ้านกันมากมาย

ศรัญญา เทียนศรี  หนึ่งเกษตรกรในโครงการศูนย์วิจัยข้าว จ.พิษณุโลก เล่าวว่า แรกเริ่มเดิมทีครั้งแรกบรรพบุรุษทำไร่ ปลูกข้ามลืมผัวกันมาก แถวเข้าค้อ จ.เพชรบูรณ์ เนื่องจากสภาพพื้นที่อากาศหนาวเย็น ปลูกกันตามเชิงไหล่เขา มีเนื้อที่เพาะปลูกมากมาย ค่อนข้างที่อุดมสมบูรณ์ในเรื่องสภาพอากาศ บางคนนำไปปลูกเป็นข้าวไร่ แถวอ.พบพระ จ.ตาก รวมทั้งจังหวัดใกล้เคียง ที่ชาวไร่ปลูกข้าวลืมผัวกัน เพราะว่าข้าวสายพันธุ์นี้ค่อนข้างที่นิยมปลูกกันตามที่ราบสูง

แต่เมื่อมีการพิสูจน์จากหน่วยงานรัฐ ข้าว Gi ข้าวเหนียวดำ ที่มีชื่อตามแหล่งกำเนิด ตามลักษณะการบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์

โดยมีแหล่งผลิต “ข้าวไร่ลืมผัว” จ.เพชรบูรณ์ เป็นข้าวไร่ ที่มีเมล็ดเปลือกสีฟางแถบดำ ข้าวกล้องสีม่วงดำ รูปร่างค่อนข้างป้อมๆ เมื่อมีการหุงต้มสุกแล้ว จะมีรสชาติอร่อย ส่งกลิ่นหอม รสชาตินุ่มๆข้างนอก ปัจจุบันมีการส่งเสริมปลูกกันตามพื้นที่ทั่วไปแถบภาคเหนือ แถวพะเยา จ.น่าน  และเชียงราย  รวมถึง พื้นบริเวณ บริเวณเขาค้อ ซึ่งข้าวไร่ลืมผัว เป็นข้าวที่มวลสารอาหารที่สูง จึงส่งผลให้มีชื่อเสียงผู้บริโภคนิยมเลือกซื้อรับประทานกันมาก

จากความต้องการของตลาดที่สูง ส่งผลให้การผลิตข้าวลืมผัว ไม่เพียงพอกับความต้องการตลาดในประเทศ ส่งผลให้ข้าวไร่ลืมผัว ไม่สามารถที่จะส่งออกไปจำหน่ายในตลาดต่างประเทศได้ ราคาขายกันกิโลกรัมละ 120 บาท  ราคาขายตันละ 3 หมื่นบาท (ข้าวเปลือก) แต่ข้าวลืมผัวนิยมปลูกกันโดยทั่วไป ส่วนที่ขึ้นชื่อที่สายพันธุ์ผ่านการวิจัย  จากศูนย์วิจัย กรมการข้าวนั้น ค่อนข้างที่มีไม่มาก

ศูนย์วิจัยข้าว จ.พิษณุโลก จะเป็นหน่วยงานรัฐ ช่วยส่งเสริมเกษตรกรทำการปลูกข้าวไร่ลืมผัว จะให้องค์ความรู้ วิธีการปลูก การบำรุงพันธุ์ เพาะพันธุ์เมล็ดข้าว เพื่อนำมาแบ่งปั่นให้กับเกษตรกรในท้องถิ่น ร่วมกันส่งเสริมปลูกข้าวลืมผัวกัน